Πανηγυρικός Ἑσπερινός πρός τιμήν τοῦ ἀποστόλου Παύλου
ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ
στό Παλαιό Φάληρο
ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΟΝ ΑΓΙΟΥ
ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΞΗΡΟΤΑΓΑΡΟΥ ΓΕΝΟΜΕΝΗ ΕΙΣ
ΣΤΟΝ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟΝ ΕΠΙ ΤΗ
ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ
ΠΡΩΤΟΚΟΡΥΦΑΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΠΕΤΡΟΥ
ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΥ
Σεβασμιώτατε , Αγαπητοί μου αδελφοί ,
Στη μνήμη των Αγίων ενδόξων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου βγαίνουμε στον ανθόκηπο της Εκκλησίας και μαζεύουμε τα πιο όμορφα , τα πιο ευωδιαστά τριαντάφυλλα για να πλέξουμε στεφάνια με άνθη αμάραντα. Ο υμνωδός μας συμβουλεύει να στεφανώσουμε τους κορυφαίους διδασκάλους της Εκκλησίας τον Πέτρο και τον Παύλο , με τα πιο όμορφα εγκώμια.
Ο Απόστολος Παύλος είναι ο Μέγας ιεραπόστολος της Οικουμένης. Είναι ακόμα ο φωτιστής των Ελλήνων . Σ’ αυτόν τον «Μέγα» Απόστολο που κράτησε στα χέρια του «του φωτός την αγία δάδα» και φώτισε τις ψυχές μας και κατάκαψε τις καρδιές μας και φλογίζει για πάντα τις υπάρξεις μας , να πλέξουμε ένα εγκώμιο , αφού ολόκληρη η ζωή του υπήρξε μια εποποιία για την δόξα του Θεού και της Εκκλησίας μας.
Ο Απόστολος Παύλος ξεκίνησε από την Δαμασκό . Ήταν κατά την ομολογία του «Εβραίος εξ΄ Εβραίων» γι΄αυτό και φανατικός λάτρης του Ιουδαϊσμού. Ήταν παρών στο λιθοβολισμό του Στεφάνου , όπως χαρακτηριστικά σημειώνουν οι «Πράξεις των Αποστόλων». Γράφει ο Ευαγγελιστής Λουκάς : «Και οι μάρτυρες που θάριχναν πρώτοι τις πέτρες απέθεταν τα ρούχα τους κοντά στα πόδια ενός νέου που λεγόταν Σαύλος» και παρακάτω ο ίδιος Ιερός Ευαγγελιστής συνεχίζοντας γράφει : «Ο Σαύλος δε επικροτούσε μαζί με τους φονείς την θανάτωση του Στεφάνου».
Τι ήταν εκείνο που χαρακτήριζε τον Σαύλο ;
Ήταν ο υπερβάλλων ζήλος του . Ήθελε « την θρησκεία του » ανέγγιχτη , άσπιλη. Γι΄αυτό πιστεύοντας ότι κάνει έργο θεϊκό , πηγαίνει στον Αρχιερέα ζητώντας «συστατικές επιστολές» για τις συναγωγές στη Δαμασκό με «σκοπό όποιους βρεί εκεί ν’ ακολουθούν την οδό του Κυρίου , άνδρες και γυναίκες , να τους φέρει δεμένους στην Ιερουσαλήμ» . Πηγαίνοντας ο Σαύλος στην Δαμασκό συνάντησε τον Χριστό . Είχε έρθει η μεγάλη ώρα της μεταστροφής του . Ξαφνικά «τον φώτισε μια αστραπή από τον ουρανό». Έπεσε στη Γή και άκουσε την φωνή του Κυρίου να του λέει : « Σαούλ , Σαούλ τι με διώκεις ;». Αυτός ρώτησε : « Ποιος είσαι Κύριε ;» και ο Κύριος απάντησε : « Εγώ είμαι ο Ιησούς τον οποίον εσύ καταδιώκεις» . Έπειτα έμεινε τυφλός. Όμως τώρα πια είχε δεχθεί μέσα στα τρίσβαθα της καρδιάς του το πανίερο φώς της πίστεως. Ο Απόστολος Ανανίας τον «χειραγώγησε» στον Χριστό και τον βάπτισε.
Ο Παύλος μετά το βάπτισμά του αποτραβήχτηκε για τρία χρόνια στην έρημο της Αραβίας. Κι έπειτα ολόψυχα ρίχτηκε στη μεγάλη εποποιία της διάδοσης του Ευαγγελίου .
Ο δρόμος της αποστολικής του πορείας δεν ήταν ανθόσπαρτος . Ήταν γεμάτος με αγκάθια . Αυτό που εδώ γράφουμε δεν είναι μια έκφραση που λέγεται «ποιητική αδεία» αλλά είναι μια αλήθεια που βγαίνει μέσα από τις επιστολές που έγραψε στις Εκκλησίες που Εκείνος ίδρυσε και στήριξε . Γράφει χαρακτηριστικά : « Μου φαίνεται όμως πως ο Θεός σ’εμάς τους αποστόλους έδωσε την ελεεινότερη θέση , σαν να είμαστε καταδικασμένοι να πεθάνουμε στο στάδιο. Γιατί γίναμε θέαμα για τον κόσμο , για αγγέλους και γι’ ανθρώπους. Εμείς παρουσιαζόμαστε μωροί για χάρη του Χριστού. Σείς όμως είστε σοφοί χάρη στο Χριστό. Εμείς είμαστε αδύναμοι , ενώ εσείς είστε δυνατοί. Σείς είστε οι ένδοξοι , εμείς δε είμαστε άτιμοι και περιφρονημένοι. Ως αυτή την ώρα , που σας γράφω , πεινάμε , διψάμε , γυρνάμε με κουρέλια , ξυλοδαρμένοι , και δεν καταστεκόμεθα πουθενά , αλλά διαρκώς φεύγομε εδώ και εκεί . Και μοχθούμε να ζήσουμε δουλευόντας με τα ίδια μας τα χέρια . Στους εμπαιγμούς απαντάμε με καλά λόγια , στους διωγμούς με υπομονή , στις συκοφαντίες με λόγια φιλικά . Καταντήσαμε σαν τα σκουπίδια όλου του κόσμου , ως αυτή την στιγμή θεωρούμαστε τα αποβράσματα της κοινωνίας». ( Α΄ Κορινθ. , δ, 9-13).
Καταδιώκεται από τους Ιουδαίους και από τους Εθνικούς. Γι’αυτό και γράφει σε μια επιστολή του «καθ’ ημέραν αποθνήσκω» . Ο Απόστολος Παύλος απολογείται διά των « παθημάτων » του. «Μόχθησα πιο πολύ απ’ αυτούς , φυλακίστηκα περισσότερες φορές , με χτύπησαν με αφάνταστη αγριότητα , κινδύνεψα πολλές φορές να θανατωθώ. Πέντε φορές μαστιγώθηκα από Ιουδαίους με τα τριάντα εννιά μαστιγώματα . Τρείς φορές με τιμώρησαν με ραβδισμούς , μια φορά με λιθοβόλησαν , τρείς φορές ναυάγησα , ένα μερόνυχτο έμεινα ναυαγός στο πέλαγος . Έκανα πολλές κοπιαστικές οδοιπορίες , διάβηκα επικίνδυνα ποτάμια , κινδύνεψα από τους ομογενείς μου Ιουδαίους , κινδύνεψα από τους εθνικούς , πέρασα κινδύνους στη θάλασσα , κινδύνεψα από ανθρώπους που υποκρίνονταν τους αδελφούς. Κοπίασα και μόχθησα πολύ , ξαγρύπνησα πολλές φορές , πείνασα , δίψασα , πολλές φορές μου έλειψε εντελώς το φαγητό , ξεπάγιασα και δεν είχα ρούχα να φορέσω . Εκτός από τα άλλα είχα και την καθημερινή πίεση των εχθρών μου και την φροντίδα για όλες τις εκκλησίες. Ποιανού η πίστη ασθενεί και δεν ασθενώ κι εγώ ; Ποιος υποκύπτει στον πειρασμό και δεν υποφέρω κι εγώ ;» (Β’ Κορινθ. ια’ , 23-29).
Όπως λέγει ένας συγγραφέας : « Αυτά που γράφει ο Απόστολος Παύλος σε στιγμές ιερής αγανάκτησης , μοιάζουν με τρικυμία που βγάζει στην παραλία τα μαργαριτάρια και τα κοράλια που κρύβει μέσα της η θάλασσα της καρδιάς του». Έκθαμβος ο υμνωδός στην Ακολουθία της εορτής των Αγίων Αποστόλων αναφωνεί : «Τα κατά πόλιν δεσμά και τάς θλίψεις σου , τις διηγήσεται , ένδοξε Απόστολε Παύλε ; τους κόπους , τους μόχθους , τάς αγρυπνίας , τάς εν λιμώ και δίψη κακοπαθείας , τάς εν ψύχει και γυμνότητι , την σαργάνην , τους ραβδισμούς , τους λιθασμούς , την περίοδον , τον βυθόν , τα ναυάγια ; Θεάτρον εγένου και αγγέλοις και ανθρώποις . Πάντα ούν υπέμεινας εν τω ενδυναμούντι σε Χριστώ Ιησού τω Κυρίω σου . Διό δυσωπούμεν σε , οι τελούντες την μνήμην σου πιστώς , αδιαλείπτως ικέτευε του σωθήναι τας ψυχάς ημών».
Και Ακόμα ο Απόστολος Παύλος απολογείται διά της αγάπης του.
Η αγάπη του δεν έμενε στα λόγια αλλά προχωρούσε στις πράξεις και τέλος έφθανε στην θυσία . Γι’ αυτό πλημμυρισμένος από την αγάπη του Εσταυρωμένου έγραφε : «Αν μπορώ να λαλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων ,ακόμα και των αγγέλων , αλλά δεν έχω αγάπη για αυτούς , οι λόγοι μου ακούγονται σαν ήχος χάλκινης καμπάνας ή σαν κυμβάλου αλαλαγμός. Κι’ αν έχω της προφητείας το χάρισμα κι’ όλα κατέχω τα μυστήρια κι’ όλη τη γνώση , κι αν έχω ακόμη όλη την πίστη έτσι που να μετακινώ βουνά , αλλά δεν έχω αγάπη , είμαι ένα τίποτα. Κι αν ακόμα μοιράσω στους φτωχούς όλα μου τα υπάρχοντα , κι αν παραδώσω ακόμα στη φωτιά το σώμα μου για να καεί , αλλά δεν έχω αγάπη σε τίποτα δε μ’ ωφελεί . Εκείνος που αγαπάει έχει υπομονή , έχει και καλοσύνη , εκείνος που αγαπάει δε ζηλοφθονεί , εκείνος που αγαπάει δεν κομπάζει ούτε περηφανεύεται , είναι ευπρεπής , δεν είναι εγωιστής ούτε ευερέθιστος , ξεχνάει το κακό που του έχουν κάνει , δε χαίρεται για το στραβό που γίνεται , αλλά μετέχει στη χαρά για το σωστό. Εκείνος που αγαπάει , όλα τα δέχεται , η πίστη , η ελπίδα , κι η υπομονή ποτέ δεν τον αφήνουν». ( Α’ Κορινθ. Ιγ΄ 1-13).
Ο Απόστολος Παύλος γύρισε ολόκληρη την Οικουμένη . Στη Ρώμη ήταν το Κύκνειο Άσμα του , έγραφε από εκεί «τον αγώνα τον καλόν ηγώνισμαι τον δρόμον τετέλεκα , την πίστιν τετήρηκα» ( Β. Τιμοθεου 4,7)
Σε εμάς όλους , αφήνει την «παρακαταθήκη του».
«Στις έσχατες ημέρες θα έρθουν καιροί δύσκολοι , γιατί οι άνθρωποι θα είναι φίλαυτοι , φιλάργυροι , αλαζόνες , υπερήφανοι , βλάσφημοι , απειθείς στους γονείς τους , αχάριστοι , ασεβείς , άστοργοι , συκοφάντες , άσωτοι , άγριοι εχθροί του καλού , προδότες , αφθάδεις , φουσκωμένοι από εγωισμό , θα αγαπάνε πιο πολύ την ηδονή παρά τον Θεό. Θα δείχνουν ότι έχουν ευσέβεια αλλά θα έχουν αρνηθεί την δύναμή της με τις πράξεις τους. (Β΄ Τιμοθ. γ΄, 1-5).
Ζούμε πραγματικά , στις «έσχατες ημέρες».
Οι άνθρωποι έχουν ξεφύγει κι εμείς οι χριστιανοί έχουμε προδώσει τον Εσταυρωμένο. Ο Απόστολος Παύλος βρίσκεται και πάλι ανάμεσά μας και το πνεύμα του , όπως γράφουν οι Πράξεις των Αποστόλων , «παροξύνεται» όπως τότε στην Αθήνα γιατί βλέπει την πόλη μας να είναι «κατείδωλος». Ποια είναι τα είδωλά μας ; Είναι το χρήμα , είναι το εγώ , οι ηδονές , η διαφθορά , το ψέμα , η απάτη και πολλά άλλα .
Έρχεται εκείνος μέσα στη νύχτα της ζωής μας και μας καλεί εις μετάνοιαν . « Ήρθε η ώρα να ξυπνείστε από τον ύπνο . Γιατί τώρα η τελική σωτηρία βρίσκεται πιο κοντά μας παρά τότε που πιστέψαμε. Η νύχτα όπου νάναι φεύγει και η μέρα κοντεύει να έρθει . Γι’ αυτό ας πετάξουμε από πάνω μας τα έργα του σκότους κι’ ας ντυθούμε τα όπλα του φωτός. Η διαγωγή μας ας είναι κόσμια , τέτοια που ταιριάζει στο φώς. Ας παύσουν τα φαγοπότια και τα μεθύσια. Η ασύδοτη κι ακόλαστη ζωή , οι φιλονικίες και οι φθόνοι . Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός ας καθορίζει την συμπεριφορά σας. Μην αφήνετε τον αμαρτωλό εαυτό σας να σας παρασύρει στην ικανοποίηση των επιθυμιών σας». (Ρωμ. Ιγ΄, 11-14).
Ο Επίσκοπος ποιητής εγκωμιάζει με αυτούς τους στίχους τον Μέγα Απόστολο :
Της Δαμασκού το προσκλητήριο τυφλό σε ξάπλωσε , διώκτη φανατικέ Σαούλ και σ ‘ έκαμε του Λυτρωτή τρανόν αυτόπτη Τη χάρη βρήκες που σου χάρισε μετά τον Ένα πρώτη θέση και μές στα ροζιασμένα χέρια σου της γής τα έθνη ειχ’ αποθέσει.
Και σύ για τον Χριστόν υπόμεινες Ναυάγια , μόχθους και θυσίες σ’ Ανατολή και Δύση εφύτεψες πανέμορφες Εκκλησίες. Τρανέ της Οικουμένης Δάσκαλε Απόστολε , Μάρτυρα , Ποιμένα Από ψηλά στείλε τη χάρη σου και φύλαξε κι΄ ευλόγησε και μένα…….t Ο Κρήτης Τιμόθεος
Σεβασμιώτατε,
Από τα νεανικά Σας χρόνια αφιερωθήκατε στην Εκκλησία μας και εργασθήκατε αόκνως δια την πίστη του Θεού και την δόξαν της Πίστεως μας. Είσθε αξιέπαινος , αξιοθαύμαστος και αξιομίμητος. Επειδή όμως έχετε μπροστά Σας «μεγάλο αγώνα» προσευχόμαστε ταπεινά στον Κύριο να Σας ενδυναμώνει , για να δυνηθείτε να φέρετε εις πέρας το άγιο και ευλογημένο έργο Σας. Ο Θεός να Σας στεφανώνει εσαεί με την Χάρη Του και τις ευλογίες Του.
Γονατιστοί στ΄ ακρογιάλι της μετανοίας με ευλάβεια ευχαριστούμε τον Απόστολο των Εθνών , το Μέγα Απόστολο Παύλο που ήλθε και μας έφερε το φώς του Χριστού , και τον παρακαλούμε να μας μάθει ν’ αγαπούμε κι εμείς τον Θεό και τους ανθρώπους . Εκείνος μας το είπε : « Μιμηταί μου γίνεσθε καθώς καγώ Χριστού». ( Α΄ Κορινθ. 4,16 )
Είθε με την χάρη και την ευλογία του , να αξιωθούμε να τον μιμηθούμε για να σωθούμε , εδώ στη γή και εκεί στον ουρανό , αιωνίως.
Αμήν.
Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Δ. Ξυνός
29/06/2011 ΑΡΧΗ