«Νέος σήμερα: Τί σημαίνει αὐτό γιά τήν κατήχηση;»
Μέ μεγάλη ἐπιτυχία πραγματοποιήθηκε τήν Πέμπτη, 23 Μαρτίου ἡ καθιερωμένη Σύναξη τῶν Κατηχητῶν καί Κατηχητριῶν τῶν Ἐνοριῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας στόν Ἱερό Ναό Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου (Παναγίτσα) Παλαιοῦ Φαλήρου.
Ἡ Σύναξη ξεκίνησε στίς 6.00 μ.μ. μέ τήν κατανυκτική Ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἀποδείπνου. Ἐν συνεχείᾳ ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Συμεών παρουσίασε τόν εἰσηγητή, Αἰδεσιμολογιώτατο Πρωτοπρεσβύτερο π. Βασίλειο Θερμό, ψυχίατρο παιδιῶν καί ἐφήβων, Ἐπίκουρο Καθηγητή Ποιμαντικῆς στήν Ἀνώτατη Ἐκκλησιαστική Ἀκαδημία Ἀθηνῶν, ὁ ὁποῖος ἀνέπτυξε γλαφυρά καί μέ παραστατικότητα τό θέμα «Νέος σήμερα: Τί σημαίνει αὐτό γιά τήν κατήχηση;».
Ἀναφερόμενους στούς νέους εἶπε γιά ὅσους ψυχολογικά αἰσθάνονται νέοι. Καί τό νέο στήν Ἐκκλησία εἶναι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Τό πάντα νέο εἶναι τό «Χριστός Ἀνέστη». Τό ὀντολογικά νέο εἶναι αὐτό πού φέρνει τήν ἔκπληξη, τό διαφορετικό, τό ἀλλοιώτικο. Ὡστόσο, γιατί οἱ νέοι σήμερα δυσκολεύονται νά τό ἀγκαλιάσουν; Συνήθως βλέπουμε οἱ νέοι νά βρίσκονται προσωποπαγῶς σέ ἕναν ναό καί νά εἶναι συνδεδεμένοι μέ τόν πνευματικό τους. Γενικῶς δέν ἔχουμε νέους μέσα στήν Ἐκκλησία, τούς εἶναι ἀπωθητική.
Στό ἐρώτημα «γιατί τόση λοιδορία καί ἀδιαφορία;», κατέληξε ὁ ὁμιλητής πώς στήν Ἐκκλησία χρειάζεται νά ἔχουμε μιά διπλή πιστότητα: (α) Τό πρῶτο εἶναι ἡ πιστότητα στή θεολογία της. Στή θεολογία τῆς ἐκπλήξεως, πού ἀναστατώνει. Στή θεολογία πού ἀναφέρεται στό νέο, στό καινούργιο. Ὡστόσο, δέν εἶναι ὁ κανόνας αὐτός. Εἴτε εἴμαστε ἀδιάβαστοι, εἴτε ἐπιλεκτικά ἔχουμε διαβάσει, εἴτε ἐμεῖς διαμορφώνουμε μιά ἰδιωτική θεολογία, δηλ. θεολογία τῶν δικῶν μᾶς ἀναγκῶν. Συνεπῶς, δέν εἶναι αὐτονόητο ὅτι διαβάζουμε καί μελετᾶμε σωστά τή θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας. Κι αὐτό, ἐνῶ ζοῦμε σήμερα σέ μιά δωρεά τοῦ Θεοῦ, μέ τό πλῆθος τῶν βιβλίων πού ἔχουμε σήμερα.
Ἡ δεύτερη πιστότητα εἶναι ἡ ἑξῆς: Ἄν ὁ ἀπόστολος Παῦλος μιλοῦσε στόν Ἄρειο Πάγο στούς Ἀθηναίους γιά τόν Μελχισεδέκ καί τόν μέγα Ἀρχιερέα, τότε ἐκεῖνοι θά ἔκαναν μεταβολή καί θά ἔφευγαν. Τί ἔκανε λοιπόν; Τούς μίλησε μέ τά λόγια ἑνός Ἕλληνα ποιητῆ, μίλησε μέ ὑπαρξιακούς ὅρους, γιά τόν βωμό πού εἶχαν κ.λπ. Μίλησε δηλαδή στή γλώσσα τους. Αὐτό πού πραγματοποιήθηκε στήν Πεντηκοστή. Τό θαῦμα τῆς Πεντηκοστῆς εἰκονίζει αὐτό: νά μιλάει κάποιος τή γλώσσα τοῦ κόσμου, κι ὄχι νά ἀποδέχεται τά αὐτονόητά τους. Ἡ γλώσσα τότε ἦταν ἡ φιλοσοφική. Σήμερα ἡ γλώσσα τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἡ ψυχολογική. Ἀκοῦμε τούς νέους νά λένε ὅτι ἔχω ἄγχος, τό ὑποσυνείδητο κ.ἄ. Εἶναι ψυχολογικά ὑποκείμενα.
Ἔτσι, ὁ κατηχητής ὀφείλει νά μένει πιστός στά ψυχολογικά δεδομένα τοῦ νέου. Ὁ κόσμος τοῦ παιδιοῦ σήμερα εἶναι ὁ κόσμος τοῦ διαδικτύου καί τῆς τηλεόρασης. Ἕνας ἄλλος πραγματικά πλανήτης. Ὄχι ὁ κόσμος πού κουβαλᾶμε ἐμεῖς οἱ μεγαλύτεροι. Ὁ δικός τους κόσμος συγκροτεῖται ἀπό μυθιστορήματα, πολλή μουσική, καί ἄλλα προβληματικά ἐρεθίσματα. Αὐτό δέν σημαίνει νά βγοῦμε ἐμεῖς ἀπό τόν δικό μας πνευματικό κόσμο. Ἀλλά τό πῶς θά μπορέσουμε κληρικοί καί λαϊκοί –ἡ εὐθύνη κλιμακώνεται– νά κατανοήσουμε τόν κόσμο πού μᾶς περιβάλλει. Εἶναι ὑποχρέωσή μας νά εἴμαστε ψυχικά νέοι ὅταν μιλᾶμε στούς νέους. Ἄν πάψει νά μᾶς συγκινεῖ τό νέο, οἱ χαρούμενες εἰδήσεις τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τότε ὑπάρχει πρόβλημα.
Βέβαια, ὑπάρχουν πολλές κατηγορίες νέων. Ὅταν δέν δονοῦνται ἀπό τήν ἔκπληξη, τότε δέν εἶναι νέοι. Ἀνάλογα μέ τήν προσωπικότητα τοῦ κατηχητῆ ἔχουν ἤ δέν ἔχουμε νέους. Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀνακαινίζει τόν κόσμο καί διαλέγεται μέ τόν κόσμο. Ὀφείλουμε νά εἴμαστε νέοι στήν ψυχή. Στά διαβάσματά μας. Ὅταν οἱ νέοι διαβάζουν λογοτεχνία, πῶς ἐμεῖς θά τούς πλησιάσουμε χωρίς νά ἔχουμε διαβάσει ἕνα βιβλίο τοῦ Ντοστογέφσκι; Μᾶς θέτουν ἐρωτήματα πού ἐμᾶς ἴσως δέν μᾶς ἀπασχόλησαν.Τό ζήτημα εἶναι τό ἑξῆς: Μποροῦμε αὐτό πού παραλάβαμε νά τό ἐκφράσουμε μέ σύγχρονους ὑπαρξιακούς ὅρους; Νά ἀναχρονεύσουμε αὐτό πού παραλάβαμε; Καί σήμερα μιλᾶμε γιά τόν μετα-μοντέρνο ἄνθρωπο. Αἰχμή τῶν ἐξελίξεων εἶναι οἱ νέοι. Καί τούς διακρίνουν τό θέαμα, ἡ κατανάλωση, ὁ σχετικισμός κ.ἄ.
Συμπερασματικά κατέληξε: Ἡ πρώτη πιστότητα χωρίς τή δεύτερη ἀποτελεῖ μιά ἀποστεωμένη θεολογία, ἀφυδατωμένη, ἕνας σχολαστικισμός. Ὅταν ὑπάρχει ἡ δεύτερη πιστότητα χωρίς τήν πρώτη, τότε γίνεται ἐκκοσμίκευση.
Μετά τήν ὁμιλία καί τίς ἀπαντήσεις στά ὑποβληθέντα ἐρωτήματα τῶν κατηχητῶν, ἀκολούθησε μικρή δεξίωση στήν αἴθουσα τοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ.
Ἡ Σύναξη ἔκλεισε μέ τίς εὐχές τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας καί τήν προσφορά στούς Πατέρες καί τούς Κατηχητές τοῦ ἐπίκαιρου συλλογικοῦ βιβλίου μέ τίτλο: «Κάτι λιγότερο ἀπό Ἄγγελος: Σύγχρονες ἀναγνώσεις στούς Ψαλμούς» (ἐκδ. Ἐν πλῶ), καί τοῦ βιβλίου: «Ὁδοιπορικό στή Μαδαγασκάρη: Μέ τά μάτια καί τήν καρδιά (+ dvd)» τοῦ π. Κωνσταντίνου Μαργώνη.