15 Ιαν2013
Ζ΄ ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΞΗ
Ζ΄ ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΞΗ
μέ θέμα: «Περί Ἱερωσύνης, λόγος Β΄»
τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου
μέ θέμα: «Περί Ἱερωσύνης, λόγος Β΄»
τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου
Πραγματοποιήθηκε τήν Πέμπτη 10 Ἰανουαρίου στό Πνευματικό Κέντρο τῆς Ἐνορίας τοῦ Ἁγίου Σώστη (λεωφ. Συγγροῦ) ἡ ἕβδομη Ἱερατική Σύναξη γιά τούς Κληρικούς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νέας Σμύρνης. Στή Σύναξη αὐτή ὁμιλητής ἦταν ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης π. Βασίλειος Γιαννάκας, Προϊστάμενος τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίας Κυριακῆς Παλαιοῦ Φαλήρου. Θέμα τῆς εἰσηγήσεώς του ἦταν ἡ παρουσίαση καί ἡ ἐμβάθυνση στόν Β΄ λόγο «Περί Ἱερωσύνης» τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου.
Ὁ ὁμιλητής διένειμε ἀπό τήν ἀρχή τό σχεδιάγραμμα τοῦ περιεχομένου τοῦ Β΄ λόγου καί ἐπιλογή πατερικῶν ἀποσπασμάτων, τά ὁποῖα καί σχολίασε. Στό τέλος ἔγιναν τοποθετήσεις ἀπό τούς συμμετέχοντες ἱερεῖς καί ἡ Ἱερατική Σύναξη ἔκλεισε μέ τά λόγια τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Συμεών, ὁ ὁποῖος ἐπισήμανε τά κριτήρια τῆς ἐκλογῆς γιά τήν ἱερωσύνη, καθώς καί τή μεγάλη ἀξία τῆς φιλίας.
1. Εἰσαγωγή. Ἡ ἱερωσύνη εἶναι μέγιστη ἀπόδειξη τῆς ἀγάπης πρός τόν Χριστό.
2. Ἡ ὑπηρεσία τῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ.
2.1. Μεγαλύτερη ἀπό ὅλες.
2.2. Ἀπαιτεῖ μεγάλα ψυχικά προσόντα.
2.3. Εἶναι γεμάτη ἀπό δυσκολίες καί κινδύνους.
3. Διάλογος. Ἀπόδειξη τῆς ἀρετῆς καί τῆς ἀγάπης τοῦ Βασιλείου.
4. Ἡ ἀντιμετώπιση τῶν ἐπικριτῶν.
4.1. Δέν εἶχε σκοπό νά ὑβρίσει τούς ἐκλέκτορες μέ τή φυγή του.
4.2. Ἡ φυγή του ἀπάλλαξε τούς ἐκλέκτορες ἀπό τίς μέμψεις τοῦ κόσμου.
1. «Ὅση πρός τά ἄλογα τῶν λογικῶν ἀνθρώπων ἡ διαφορά, τοσοῦτον τοῦ ποιμένος καί τῶν ποιμαινομένων ἔστω τό μέσον, ἵνα μή καί πλέον τι εἴπω (...). Ὁ μέν γάρ πρόβατα ἀπολλύς, ...τύχοι μέν ἄν τινος καί συγγνώμης παρά τοῦ κυρίου τῆς ποίμνης· εἰ δέ καί δίκην ἀπαιτοῖτο, μέχρι τῶν χρημάτων ἡ ζημία. Ὁ δέ ἀνθρώπους πιστευθείς, ...οὐκ εἰς χρήματα, ἀλλ' εἰς τήν ἑαυτοῦ ψυχήν τήν ζημίαν ὑφίσταται ὑπέρ τῆς τῶν προβάτων ἀπωλείας».
Ὅση εἶναι ἡ διαφορά τῶν ἀλόγων ζώων μέ τούς λογικούς ἀνθρώπους, τόση πρέπει νά εἶναι καί ἡ ἀπόσταση μεταξύ ποιμένος καί ποιμενομένων, γιά νά μή πῶ καί μεγαλύτερη. Γιατί ὁ βοσκός πού θά χάσει πρόβατα... μπορεῖ νά τύχει τῆς συγγνώμης τοῦ κυρίου τῆς ποίμνης. Καί σέ περίπτωση δίκης, ἡ ἀποζημίωση εἶναι τό πολύ χρηματική. Ὅμως αὐτός που ἀνάλαβε τήν φύλαξη τῶν λογικῶν ἀνθρώπων... ὄχι σέ χρήματα ἀλλά στήν ψυχή του ὑφίσταται τίς συνέπειες γιά τήν ἀπώλειά τους.
2. «Μετά πολλῆς τῆς ἐξουσίας καταναγκάζουσι τά πρόβατα οἱ ποιμένες δέχεσθαι τήν ἰατρείαν ὅταν ἑκόντα μή ὑπομένῃ· καί γάρ δῆσαι εὔκολον (...). Ἐνταῦθα δέ οὐ βιαζόμενον, ἀλλά πείθοντα δεῖ ποιεῖν ἀμείνω τόν τοιοῦτον».
Οἱ βοσκοί ἔχουν τήν δύναμη νά ἀναγκάσουν τά πρόβατα νά δέχονται τήν θεραπεία, ὅταν αὐτά ἀρνοῦνται νά συμμορφωθοῦν. Εἶναι εὔκολο νά τά δέσουν (...). Στόν χῶρο μας ὅμως πρέπει ὄχι μέ τήν βία ἀλλά μέ τήν πειθώ νά τούς βελτιώνουμε.
3. «Οὐ γάρ ἁπλῶς πρός τό τῶν ἁμαρτημάτων μέτρον δεῖ καί τήν ἐπιτιμίαν ἐπάγειν, ἀλλά καί τῆς τῶν ἁμαρτανόντων στοχάζεσθαι προαιρέσεως...».
Δέν πρέπει λοιπόν ἁπλῶς καί μόνο τό ἐπιβαλλόμενο ἐπιτίμιο νά εἶναι ἀνάλογο τοῦ παραπτώματος, ἀλλά νά λαμβάνεται ὑπ’ ὄψιν καί ἡ προαίρεση τῶν ἁμαρτανόντων...
4. «Χρή τοίνυν μηδέν τούτων ἀνεξέταστον ἀφεῖναι, ἀλλά πάντα διερευνησάμενον ἀκριβῶς καταλλήλως τά παρ' ἑαυτοῦ προσάγειν τόν ἱερωμένον ἵνα μή μάταιος αὐτῷ γίνηται ἡ σπουδή».
Πρέπει λοιπόν ὁ ἱερωμένος νά μήν ἀφήνει ὅλες αὐτές τίς περιπτώσεις ἀνεξέταστες, ἀλλά νά τίς διερευνᾶ μέ ἀκρίβεια καί νά χορηγεῖ τήν κατάλληλη θεραπεία, γιά νά μήν ἀποβαίνει μάταιη ἡ προσπάθειά του.
5. «Γενναίας οὖν δεῖ ψυχῆς ἵνα μή περικακῇ, ἵνα μή ἀπογινώσκῃ τήν τῶν πλανωμένων σωτηρίαν, ἵνα συνεχῶς ἐκεῖνο καί λογίζηται καί λέγῃ· “Μήποτε δῷ αὐτοῖς ὁ Θεός ἐπίγνωσιν ἀληθείας καί ἀνανήψωσιν ἐκ τῆς τοῦ διαβόλου παγίδος”».
Ἀπαιτεῖται λοιπόν γενναία ψυχή πού νά μήν ἀποθαρρύνεται καί ἀπελπίζεται γιά τήν σωτηρία τῶν πλανωμένων, καί πάντοτε νά σκέφτεται καί νά λέει αὐτό: «Ἴσως κάποτε τούς δώσει ὁ Θεός ἐπίγνωση τῆς ἀλήθειας καί ἀνανήψουν ἀπό τήν παγίδα τοῦ διαβόλου».
6. «Ὁ μέν γάρ ἑαυτόν ἀσκῶν εἰς ἑαυτόν μόνον περιΐστησι τήν ὠφέλειαν· τό δέ τῆς ποιμαντικῆς κέρδος εἰς ἅπαντα διαβαίνει τόν λαόν. Καί ὁ μέν χρήματα διανέμων τοῖς δεομένοις ἤ καί ἑτέρως πως ἀδικουμένοις ἀμύνων ὤνησε μέν τι καί οὗτος τούς πλησίον, τοσούτῳ δέ ἔλαττον τοῦ ἱερέως ὅσῳ τό μέσον σώματος πρός ψυχήν. Εἰκότως ἄρα τῆς εἰς αὐτόν ἀγάπης τήν περί τά ποίμνια σπουδήν ὁ Κύριος ἔφησεν εἶναι σημεῖον».
Διότι ἐκεῖνος πού φροντίζει γιά τήν προσωπική του ἠθική προκοπή ὠφελεῖ μόνο τόν ἑαυτό του, τό κέρδος ὅμως τοῦ ποιμαντικοῦ ἔργου διαβαίνει σ’ ὅλο τό λαό. Κι ὅποιος μοιράζει χρήματα στούς φτωχούς ἤ ὑπερασπίζεται τούς ἀδικούμενους, ὠφελεῖ βέβαια κι αὐτός τούς συνανθρώπους του, τόσο ὅμως λιγότερο ἀπό τόν ἱερέα, ὅσο διαφέρει τό σῶμα ἀπό τήν ψυχή. Εὔλογα λοιπόν ὁ Κύριος εἶπε ὅτι ἡ φροντίδα τοῦ ποιμνίου εἶναι ἀπόδειξη τῆς ἀγάπης πρός αὐτόν.
7. «Τά τοιαῦτα πολλῆς δεῖται τῆς ἐξετάσεως. Καί τόν μέλλοντα παραδώσειν τόν εἰς ἱερωσύνην ἐπιτήδειον οὐ δεῖ τῇ τῶν πολλῶν ἀρκεῖσθαι φήμῃ μόνον, ἀλλά μετ' ἐκείνης καί αὐτόν μάλιστα πάντων καί πρό πάντων ἐξητακέναι τά ἐκείνου... Συμβαίνει γάρ πολλάκις τήν τῶν πολλῶν ψεύδεσθαι φήμην».
Ὅλα αὐτά χρήζουν πολλή ἐξέταση. Πρέπει ἐκεῖνος πού πρόκειται νά ἐκλέξει τόν κατάλληλο γιά τήν ἱερωσύνη νά μήν ἀρκεστεῖ μόνο στή γνώμη τῶν πολλῶν (καλή φήμη), ἀλλά παράλληλα νά ἐξετάσει κι ὁ ἴδιος τήν προσωπικότητα τοῦ ὑποψηφίου... Συμβαίνει συχνά ἡ κοινή γνώμη νά εἶναι ἐσφαλμένη.
Ὁ ὁμιλητής διένειμε ἀπό τήν ἀρχή τό σχεδιάγραμμα τοῦ περιεχομένου τοῦ Β΄ λόγου καί ἐπιλογή πατερικῶν ἀποσπασμάτων, τά ὁποῖα καί σχολίασε. Στό τέλος ἔγιναν τοποθετήσεις ἀπό τούς συμμετέχοντες ἱερεῖς καί ἡ Ἱερατική Σύναξη ἔκλεισε μέ τά λόγια τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Συμεών, ὁ ὁποῖος ἐπισήμανε τά κριτήρια τῆς ἐκλογῆς γιά τήν ἱερωσύνη, καθώς καί τή μεγάλη ἀξία τῆς φιλίας.
* * *
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ καί ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ1. Εἰσαγωγή. Ἡ ἱερωσύνη εἶναι μέγιστη ἀπόδειξη τῆς ἀγάπης πρός τόν Χριστό.
2. Ἡ ὑπηρεσία τῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ.
2.1. Μεγαλύτερη ἀπό ὅλες.
2.2. Ἀπαιτεῖ μεγάλα ψυχικά προσόντα.
2.3. Εἶναι γεμάτη ἀπό δυσκολίες καί κινδύνους.
3. Διάλογος. Ἀπόδειξη τῆς ἀρετῆς καί τῆς ἀγάπης τοῦ Βασιλείου.
4. Ἡ ἀντιμετώπιση τῶν ἐπικριτῶν.
4.1. Δέν εἶχε σκοπό νά ὑβρίσει τούς ἐκλέκτορες μέ τή φυγή του.
4.2. Ἡ φυγή του ἀπάλλαξε τούς ἐκλέκτορες ἀπό τίς μέμψεις τοῦ κόσμου.
1. «Ὅση πρός τά ἄλογα τῶν λογικῶν ἀνθρώπων ἡ διαφορά, τοσοῦτον τοῦ ποιμένος καί τῶν ποιμαινομένων ἔστω τό μέσον, ἵνα μή καί πλέον τι εἴπω (...). Ὁ μέν γάρ πρόβατα ἀπολλύς, ...τύχοι μέν ἄν τινος καί συγγνώμης παρά τοῦ κυρίου τῆς ποίμνης· εἰ δέ καί δίκην ἀπαιτοῖτο, μέχρι τῶν χρημάτων ἡ ζημία. Ὁ δέ ἀνθρώπους πιστευθείς, ...οὐκ εἰς χρήματα, ἀλλ' εἰς τήν ἑαυτοῦ ψυχήν τήν ζημίαν ὑφίσταται ὑπέρ τῆς τῶν προβάτων ἀπωλείας».
Ὅση εἶναι ἡ διαφορά τῶν ἀλόγων ζώων μέ τούς λογικούς ἀνθρώπους, τόση πρέπει νά εἶναι καί ἡ ἀπόσταση μεταξύ ποιμένος καί ποιμενομένων, γιά νά μή πῶ καί μεγαλύτερη. Γιατί ὁ βοσκός πού θά χάσει πρόβατα... μπορεῖ νά τύχει τῆς συγγνώμης τοῦ κυρίου τῆς ποίμνης. Καί σέ περίπτωση δίκης, ἡ ἀποζημίωση εἶναι τό πολύ χρηματική. Ὅμως αὐτός που ἀνάλαβε τήν φύλαξη τῶν λογικῶν ἀνθρώπων... ὄχι σέ χρήματα ἀλλά στήν ψυχή του ὑφίσταται τίς συνέπειες γιά τήν ἀπώλειά τους.
2. «Μετά πολλῆς τῆς ἐξουσίας καταναγκάζουσι τά πρόβατα οἱ ποιμένες δέχεσθαι τήν ἰατρείαν ὅταν ἑκόντα μή ὑπομένῃ· καί γάρ δῆσαι εὔκολον (...). Ἐνταῦθα δέ οὐ βιαζόμενον, ἀλλά πείθοντα δεῖ ποιεῖν ἀμείνω τόν τοιοῦτον».
Οἱ βοσκοί ἔχουν τήν δύναμη νά ἀναγκάσουν τά πρόβατα νά δέχονται τήν θεραπεία, ὅταν αὐτά ἀρνοῦνται νά συμμορφωθοῦν. Εἶναι εὔκολο νά τά δέσουν (...). Στόν χῶρο μας ὅμως πρέπει ὄχι μέ τήν βία ἀλλά μέ τήν πειθώ νά τούς βελτιώνουμε.
3. «Οὐ γάρ ἁπλῶς πρός τό τῶν ἁμαρτημάτων μέτρον δεῖ καί τήν ἐπιτιμίαν ἐπάγειν, ἀλλά καί τῆς τῶν ἁμαρτανόντων στοχάζεσθαι προαιρέσεως...».
Δέν πρέπει λοιπόν ἁπλῶς καί μόνο τό ἐπιβαλλόμενο ἐπιτίμιο νά εἶναι ἀνάλογο τοῦ παραπτώματος, ἀλλά νά λαμβάνεται ὑπ’ ὄψιν καί ἡ προαίρεση τῶν ἁμαρτανόντων...
4. «Χρή τοίνυν μηδέν τούτων ἀνεξέταστον ἀφεῖναι, ἀλλά πάντα διερευνησάμενον ἀκριβῶς καταλλήλως τά παρ' ἑαυτοῦ προσάγειν τόν ἱερωμένον ἵνα μή μάταιος αὐτῷ γίνηται ἡ σπουδή».
Πρέπει λοιπόν ὁ ἱερωμένος νά μήν ἀφήνει ὅλες αὐτές τίς περιπτώσεις ἀνεξέταστες, ἀλλά νά τίς διερευνᾶ μέ ἀκρίβεια καί νά χορηγεῖ τήν κατάλληλη θεραπεία, γιά νά μήν ἀποβαίνει μάταιη ἡ προσπάθειά του.
5. «Γενναίας οὖν δεῖ ψυχῆς ἵνα μή περικακῇ, ἵνα μή ἀπογινώσκῃ τήν τῶν πλανωμένων σωτηρίαν, ἵνα συνεχῶς ἐκεῖνο καί λογίζηται καί λέγῃ· “Μήποτε δῷ αὐτοῖς ὁ Θεός ἐπίγνωσιν ἀληθείας καί ἀνανήψωσιν ἐκ τῆς τοῦ διαβόλου παγίδος”».
Ἀπαιτεῖται λοιπόν γενναία ψυχή πού νά μήν ἀποθαρρύνεται καί ἀπελπίζεται γιά τήν σωτηρία τῶν πλανωμένων, καί πάντοτε νά σκέφτεται καί νά λέει αὐτό: «Ἴσως κάποτε τούς δώσει ὁ Θεός ἐπίγνωση τῆς ἀλήθειας καί ἀνανήψουν ἀπό τήν παγίδα τοῦ διαβόλου».
6. «Ὁ μέν γάρ ἑαυτόν ἀσκῶν εἰς ἑαυτόν μόνον περιΐστησι τήν ὠφέλειαν· τό δέ τῆς ποιμαντικῆς κέρδος εἰς ἅπαντα διαβαίνει τόν λαόν. Καί ὁ μέν χρήματα διανέμων τοῖς δεομένοις ἤ καί ἑτέρως πως ἀδικουμένοις ἀμύνων ὤνησε μέν τι καί οὗτος τούς πλησίον, τοσούτῳ δέ ἔλαττον τοῦ ἱερέως ὅσῳ τό μέσον σώματος πρός ψυχήν. Εἰκότως ἄρα τῆς εἰς αὐτόν ἀγάπης τήν περί τά ποίμνια σπουδήν ὁ Κύριος ἔφησεν εἶναι σημεῖον».
Διότι ἐκεῖνος πού φροντίζει γιά τήν προσωπική του ἠθική προκοπή ὠφελεῖ μόνο τόν ἑαυτό του, τό κέρδος ὅμως τοῦ ποιμαντικοῦ ἔργου διαβαίνει σ’ ὅλο τό λαό. Κι ὅποιος μοιράζει χρήματα στούς φτωχούς ἤ ὑπερασπίζεται τούς ἀδικούμενους, ὠφελεῖ βέβαια κι αὐτός τούς συνανθρώπους του, τόσο ὅμως λιγότερο ἀπό τόν ἱερέα, ὅσο διαφέρει τό σῶμα ἀπό τήν ψυχή. Εὔλογα λοιπόν ὁ Κύριος εἶπε ὅτι ἡ φροντίδα τοῦ ποιμνίου εἶναι ἀπόδειξη τῆς ἀγάπης πρός αὐτόν.
7. «Τά τοιαῦτα πολλῆς δεῖται τῆς ἐξετάσεως. Καί τόν μέλλοντα παραδώσειν τόν εἰς ἱερωσύνην ἐπιτήδειον οὐ δεῖ τῇ τῶν πολλῶν ἀρκεῖσθαι φήμῃ μόνον, ἀλλά μετ' ἐκείνης καί αὐτόν μάλιστα πάντων καί πρό πάντων ἐξητακέναι τά ἐκείνου... Συμβαίνει γάρ πολλάκις τήν τῶν πολλῶν ψεύδεσθαι φήμην».
Ὅλα αὐτά χρήζουν πολλή ἐξέταση. Πρέπει ἐκεῖνος πού πρόκειται νά ἐκλέξει τόν κατάλληλο γιά τήν ἱερωσύνη νά μήν ἀρκεστεῖ μόνο στή γνώμη τῶν πολλῶν (καλή φήμη), ἀλλά παράλληλα νά ἐξετάσει κι ὁ ἴδιος τήν προσωπικότητα τοῦ ὑποψηφίου... Συμβαίνει συχνά ἡ κοινή γνώμη νά εἶναι ἐσφαλμένη.