Η Πανήγυρις των αγ. Ἀναργύρων
Η ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ
ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ
Ἑόρτασε κι ἐφέτος τήν 1ην Ἰουλίου τή μνήμη τῶν ἁγίων Ἀναργύρων Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ ἡ ὁμώνυμη Ἐνορία τῆς Νέας Σμύρνης.
Ἀφεσπέρας ἐψάλη ὁ Μέγας Ἑσπερινός, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμ. Μητροπολίτου μας κ. Συμεών. Πλήθη χριστιανῶν προσῆλθαν γιά νά τιμήσουν τούς θαυματουργούς καί Ἀναργύρους Ἰατρούς. Ἀνάμεσά τους οἱ δήμαρχοι —νῦν καί τέως— κ.κ. Σταῦρος Τζουλάκης καί Γιῶργος Κουτελάκης, καθώς καί ἄλλοι δημοτικοί Σύμβουλοι.
Στήν ὁμιλία του ὁ Σεβασμιώτατος ἀφορμώμενος ἀπό τό β’ Στιχηρό Προσόμοιο τῶν Ἀποστίχων «Τάς ἐντολάς τοῦ Κυρίου καλῶς φυλάξαντες, φυλαργυρίας νόσον ἐκτεμόντες πανσόφως, ἰᾶσθε ἀναργύρως», ὑπογράμμισε τήν πιστότητα τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων στίς ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου, μιά πιστότητα πού ὡς κίνητρό της εἶχε τή θερμή ἀγάπη τους πρός τόν Χριστό. «Ἡ ἀγάπη μας πρός τόν Θεό», ἐπεσήμανε, «συνοδεύεται ἀπαραίτητα ἀπό τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν Του. ‘’Ἐάν ἀγαπᾶτε με τάς ἐντολάς τάς ἐμᾶς τηρήσατε’’, διδάσκει ὁ Χριστός μας (Ἰω. 14,15). Γνήσια χριστιανική ζωή δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει χωρίς τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ (Α’ Κορ. 7,19)».
Τό Ἀπόγευμα, μετά τόν μεθέορτο Ἑσπερινό, πραγματοποιήθηκε ἡ καθιερωμένη πάνδημη λιτανεία τῆς ἱερῆς εικόνας τῶν Ἁγίων. Παρέστησαν οἱ Δήμαρχοι Νέας Σμύρνης καί Παλαιοῦ Φαλήρου κ.κ. Γιῶργος Κουτελάκης καί Διονύσιος Χατζηδάκης, Δημοτικοί Σύμβουλοι τῶν δύο πόλεων καί πλῆθος λαοῦ. Φωτογραφίες από την χειροθεσία εις Οικονόμο του π. Αντωνίου Στασαρέκου.
Η ομιλία του Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτη π. Βασιλείου Γιαννάκα
«καὶ ἔτι καθ’ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑμῖν δείκνυμι», σᾶς δείχνω κι ἕναν πολύ ἀνώτερο δρόμο.
Ὑπάρχουν πολλοὶ δρόμοι ποὺ ὁδηγοῦν στὸν ἄνθρωπο. Ἡ συγγένεια, ἡ συντροφιά, ἡ συμπολίτευση, τὸ ἐπάγγελμα, ἡ κοινωνία, τὸ συμφέρον, ἡ κατάκτηση... Ὅμως ἕνας δρόμος εἶναι ὁ πιὸ σίγουρος καὶ ἀσφαλής, ὁ δρόμος τῆς ἀγάπης καὶ τῆς θυσίας, ὁ δρόμος τοῦ Χριστοῦ. Ἡ μνήμη τῶν ἁγίων Ἀναργύρων Κοσμᾶ καὶ Δαμιανοῦ καὶ τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα, ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο σ’ αὐτήν, μᾶς βοηθοῦν νὰ προσεγγίσουμε τὸν δρόμο αὐτὸ τῆς ἀγάπης.
Οἱ δύο ἅγιοι ἔζησαν τὸν 3ο αἰώνα μ.Χ. Κατάγονταν ἀπὸ τὴν Ρώμη καὶ εἶχαν πολλὰ χαρίσματα. Ἔγιναν ἐπιστήμονες. Μαζὶ ὅμως μὲ τὴν ἐπιστημονική τους κατάρτιση στὴν ἰατρική, μορφώθηκαν καὶ πνευματικὰ ὡς πιστοὶ χριστιανοὶ ἀφιερωμένοι στὸ Θεό. Ἔγιναν ἄνθρωποι ἀληθινῆς ἀγάπης καὶ ἔζησαν εὐεργετώντας ψυχικὰ καὶ σωματικὰ τοὺς ἀνθρώπους παρέχοντας ὡς γνωστόν, δωρεὰν τὶς ἰατρικές τους ὑπηρεσίες. Κι ὁ Κύριος τοὺς ἔδωσε τὸ θαυματουργικὸ χάρισμα τῶν ἰαμάτων.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα εἶναι κατηγορηματικός. Χωρὶς κίνητρο τὴν ἀγάπη, κανένα χάρισμα καὶ καμμιὰ ἀρετὴ ὅσο μεγάλη, ὅσο θαυμαστὴ κι ἂν εἶναι δὲν μᾶς ὠφελεῖ. Κι αὐτὸς ἀκόμη ὁ μαρτυρικὸς θάνατος. Λέει: «Κι ἂν διαθέσω ὅλα τὰ ὑπάρχοντά μου γιὰ νὰ θρέψω μὲ ψωμιὰ τοὺς φτωχούς, κι ἂν παραδώσω τὸ σῶμα μου γιὰ νὰ καῶ γιὰ τὸ Χριστό, δὲν ἔχω ὅμως ἀγάπη, δὲν ὠφελοῦμαι τίποτε ἀπὸ τὶς θυσίες αὐτές» (Α’ Κορ. 13, 3). Ὑπάρχει ἀσφαλῶς τὸ σχῆμα τῆς ὑπερβολῆς στὰ λόγια τοῦ Παῦλου, ἀλλὰ λέει κι ὁ ἅγιος Θεοφύλακτος: «ἐστὶ καὶ χωρὶς ἀγάπης διδόναι ὅταν... διὰ τὴν ἀνθρωπαρέσκειαν γίνηται». Μπορεῖ νὰ δίνει κανεὶς καὶ χωρὶς ἀγάπη, ὅταν αὐτὸ γίνεται ἀπὸ ἀνθρωπαρέσκεια. Ὁ Θεὸς δὲν βλέπει μόνο τὰ καλὰ ἔργα, ἀλλὰ κυρίως τὰ κίνητρα, τὰ ἐλατήρια, τὸν σκοπό ἐκείνου ποὺ κάνει κάποιο καλὸ ἔργο.
Ἂν τὸ κίνητρο στὶς ἐνέργειὲς μας δὲν εἶναι ἡ ἀγάπη, τότε ὅσο καλές, ὅσο σπουδαῖες, ὅσο ἅγιες κι ἂν φαίνονται ἐξωτερικά, στὴν οὐσία εἶναι ἀνώφελες. Ἂν μάλιστα εἰσχωρεῖ καὶ ἡ ὑποκρισία, ἡ αὐτοπροβολὴ καὶ ἡ ἰδιοτέλεια, τότε ὄχι μόνο δὲν ὠφελούμαστε ἀλλὰ γινόμαστε ἔνοχοι. Ἀρκεῖ νὰ θυμηθοῦμε ἐκεῖνα τὰ φοβερὰ «οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισσαῖοι ὑποκριταί» (Ματθ. 23, 13) ποὺ ἐξαπέλυσε ὁ Κύριος ἐναντίον ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι «πάντα τὰ ἔργα αὐτῶν ποιοῦσιν πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις» (Ματθ. 23, 5), γιὰ νὰ τοὺς βλέπουν οἱ ἄνθρωποι καὶ νὰ τοὺς ἐπαινοῦν.
Ὅταν ὅμως τὸ κίνητρο εἶναι ἡ ἀγάπη τότε τὰ ἔργα εἶναι ἀληθινὰ θεάρεστα. Γι’ αὐτὸ στὴ συνέχεια συνθέτει τὸν ὕμνο τῆς ἀγάπης καὶ λέει ὅτι αὐτὴ εἶναι ἡ κοινὴ πηγὴ ὅλων τῶν ἀρετῶν... Ἡ ἀγάπη δίνει νόημα καὶ περιεχόμενο σὲ κάθε κίνηση, σὲ κάθε ἐνέργεια τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ἀγάπη ὀμορφαίνει τὴν ζωή μας. Συμφιλιώνει καὶ ἑνώνει τοὺς ἀνθρώπους, τὶς οἰκογένειες, τὶς κοινωνίες. Χωρὶς ἀγάπη δὲν μπορεῖ νὰ ζήσει ὁ ἄνθρωπος. Ὅπως ὁ ἥλιος φωτίζει, θερμαίνει καὶ ζωογονεῖ τὴν κτίση, ἔτσι καὶ ἡ ἀγάπη φωτίζει καὶ θερμαίνει τὶς καρδιές μας.
Γιατὶ ὅποιος ἔχει ἀγάπη, μακροθυμεῖ, εἶναι ἀνεκτικὸς καὶ μεγαλόκαρδος. Χριστεύεται, δηλαδὴ εἶναι γεμάτος καλοσύνη, εἶναι εὐεργετικὸς καὶ ὠφέλιμος. Ὅποιος ἔχει ἀγάπη δὲν ζηλεύει, δὲν φθονεῖ (ὅπως ὁ δάσκαλος-γιατρὸς τῶν δύο Ἀναργύρων ποὺ ἀπὸ φθόνο γιὰ τὴν φήμη τους τοὺς πῆρε μαζί του στὸ βουνὸ δῆθεν νὰ μαζέψουν βότανα καὶ τοὺς ἔσπρωξε στὸ γκρεμό). Ὁ ἄνθρωπος τῆς ἀγάπης δὲν συμπεριφέρεται μὲ ὑπεροψία καὶ ἀλαζονεία, δὲν ἔχει μεγάλη ἰδέα γιὰ τὸν ἑαυτό του. Οὔτε φουσκώνει σὰν παγώνι, ἀπὸ ἐγωισμό καὶ ὑπερηφάνεια. Ὁ ἄνθρωπος τῆς ἀγάπης «οὐκ ἀσχημονεῖ», δὲν κάνει ἀσχήμιες, δὲν προκαλεῖ, δὲν προσβάλει, δὲν ἐξεφτελίζει, οὔτε ἐξευτελίζεται. «Οὐ παροξύνεται», δὲν ὀργίζεται, δὲν ἐρεθίζεται ἀπὸ θυμό. Δὲν σκέφτεται ποτὲ τὸ κακὸ ἐναντίον τοῦ ἄλλου, οὔτε σχεδιάζει νὰ ἐκδικηθεῖ γιὰ κάποιο κακὸ ποὺ τοῦ ἔκαναν. Δὲν χαίρεται ὅταν βλέπει κάτι ἄδικο, χαίρεται ὅμως ὅταν βλέπει τὴν ἀλήθεια νὰ ἐπικρατεῖ. «Πάντα στέγει», ὅλες τὶς ἐλλείψεις τοῦ ἄλλου τὶς σκεπάζει καὶ δὲν τὸν ἐκθέτει, «πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει. Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει».
Ὅταν οἱ ἄλλοι κοιτοῦν τὴν ἀκτινογραφία τῆς προσωπικότητάς μας, ποιὰ ἀπὸ αὐτὰ τὰ χαρακτηριστικὰ βλέπουν; Τὶ ἀπ’ ὅλα αὐτὰ μπορεῖ νὰ παρατηρήσει κάποιος ἐπάνω μας καὶ νὰ μᾶς ἀναγνωρίσει ὡς ἀνθρώπους ἀγάπης;
Δὲν θὰ ὀφεληθοῦμε σὲ τίποτε ἀπὸ τὴν συμμετοχή μας στὴν πανήγυρι ἂν δὲν φύγουμε σήμερα ἀπὸ ἐδὼ μὲ τὴν σταθερὴ ἀπόφαση νὰ ξεφύγουμε ἀπὸ τὴν συμβατικότητα τῶν σχέσεών μας ποὺ συχνὰ χαρακτηρίζονται ἄλλοτε ἀπὸ ἕναν καθωσπρεπισμὸ καὶ ἄλλοτε ἀπὸ πνεῦμα ἀντεκδικήσεως τοῦ τύπου «ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ». Ὁ Κύριος ἦταν ξεκάθαρος: «ἂν ἀγαπᾶτε ὅσους σᾶς ἀγαποῦν, ἂν κάνετε τὸ καλὸ σ’ αὐτοὺς ποὺ σᾶς κάνουν καλό,... ποιὰ εὔνοια περιμένετε ἀπὸ τὸ Θεό; Αὐτὸ δὲν κάνουν καὶ οἱ ἁμαρτωλοί; Ἀντίθετα, ἐσεῖς ν’ ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας, νὰ εὐεργετεῖτε ὅσους σᾶς μισοῦν, νὰ προσεύχεστε γιὰ ὅσους σᾶς ὑβρίζουν, νὰ ἀγαθοποιεῖτε χωρὶς νὰ περιμένετε ἀνταπόδοση. Γιὰ νὰ γίνετε πραγματικὰ παιδιὰ τοῦ οὐρανίου Πατρός...».
«καὶ ἔτι καθ’ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑμῖν δείκνυμι»
Νὰ γίνει ἡ ὑπομονή μας καὶ ἡ συγχωρητικότητά μας ὑπερβολική. Ἡ εἰλικρίνειά μας ὑπερβολική. Ἡ εὐγένειά μας ὑπερβολική. Τὸ ἤθος μας καὶ ἡ τιμιότητά μας ὑπερβολικά. Ἡ ἀγάπη μας πρὸς τὸν Χριστὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους ὑπερβολική!... Σὲ ὅλες τὶς πτυχὲς τῆς καθημερινῆς μας ζωῆς. Θὰ διακινδυνεύουμε μὲ μιὰ τέτοια στάση νὰ χαρακτηριστοῦμε ἀπὸ τὴν ἐποχή μας ἀκραῖοι, φονταμενταλιστές, φανατικοί. Ὅμως μόνο ἔτσι μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε στὴ βασιλεία τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ ὅπου ἤδη βρίσκονται οἱ Ἅγιοι Ἀνάργυροι τοὺς ὁποῖους τιμοῦμε σήμερα, ποὺ ἔζησαν μ’ αὐτὴ τὴν ὑπερβολὴ καθῶς καὶ ὅλοι οἱ ἅγιοι!