2020 : Ἡ Ἐκκλησία καί ἡ Γυναίκα

   Τά δύο φύλα, ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναίκα, εἶναι ἕνα βασικό δεδομένο τῆς ἀνθρώπινης φύσεως. «Καί ἐποίησεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον», διδάσκει ἡ Γένεση —τό πρῶτο βιβλίο τῆς Ἁγίας Γραφῆς—, «κατ᾽ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν, ἄρσεν καί θήλυ ἐποίησεν αὐτούς» (Γέν. 1,27). Ἄνδρας καί γυναίκα προέρχονται ἀπό τή δημιουργική ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ κατά τρόπο ἰσότιμο. Ὅπως ὁ ἄνδρας ἔτσι καί ἡ γυναίκα εἶναι πρόσωπο μέ μοναδική καί ἀξεπέραστη ἀξία. Πλασμένοι καί οἱ δύο κατ᾽ εἰκόνα Θεοῦ, προορίζονται γιά τόν ἴδιο σκοπό πού εἶναι τό «καθ᾽ ὁμοίωσιν», δηλαδή ἡ θέωση τοῦ ἀνθρώπου.

   Ἡ πτώση ἀνέτρεψε τή σχέση ἰσοτιμίας τῆς γυναίκας πρός τόν ἄνδρα. Καί εἶναι γνωστό πόσο χαμηλή ὑπῆρξε ἡ θέση τῆς γυναίκας στόν προχριστιανικό κόσμο. Οἱ γυναῖκες στέναζαν κάτω ἀπό βαρύ ζυγό. Ἦταν στερημένες κάθε δικαιώματος. Ἁπλή ἰδιοκτησία τοῦ ἄνδρα, ζοῦσαν μόνο γιά χάρη του. Ἐθεωροῦντο περισσότερο ὡς πράγματα παρά ὡς ὄντα λογικά καί ἐλεύθερα.

  Τό κήρυγμα τοῦ Χριστοῦ ἔφερε μιά τελείως διαφορετική, ἀληθινά ἐπαναστατική ἀντίληψη. Εἶχε προηγηθεῖ βέβαια ἡ διδασκαλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ὅμως τό γεγονός  πού ἀποτελεῖ τήν ἀφετηρία τῆς μεγάλης ἀλλαγῆς εἶναι ἡ σάρκωση τοῦ Λόγου· ὅτι ὁ Κύριος καταδέχτηκε νά γεννηθεῖ ἀπό μία γυναίκα. Στό πρόσωπο τῆς Παναγίας ἡ γυναίκα κατέλαβε τήν πιό σημαντική θέση καί ἄσκησε τήν ἱερώτερη ἀποστολή: ἔγινε ἡ μητέρα τοῦ Θεοῦ καί ὑπηρέτησε τή σωτηρία τοῦ κόσμου. Κοντά, λοιπόν, στόν Χριστό, στή διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, μέσα στή μακραίωνη ἐκκλησιαστική παράδοση ἡ γυναίκα παίρνει ἐξέχουσα θέση.

* * *

   Ἄνδρας καί γυναίκα κατά τή χριστιανική διδασκαλία εἶναι ἰσότιμοι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. «Ἀρετῆς δεκτικόν τό θῆλυ», γράφει ὁ Μέγας Βασίλειος, «ὁμοτίμως τῷ ἄρρενι παρά τοῦ κτίσαντος γέγονε». Ἡ διάκριση τῶν φύλων πού ὑφίσταται δέν σημαίνει καί διαφορά ἀξίας τοῦ ἀνδρικοῦ φύλου σέ σύγκριση μέ τό γυναικεῖο. Ἀνάμεσα στά δύο φύλα δέν ὑπάρχει ἀντίθεση ἤ σχέση ὑπεροχῆς τοῦ ἑνός ἐπί τοῦ ἄλλου, ἀλλά ἑνότητα καί ἀλληλοσυμπλήρωση.

   Στόν ἀπόστολο Παῦλο βλέπουμε νά ξεπερνιέται ἡ διάκριση ἄνδρα καί γυναίκας, ὅπως οἱ φυλετικές καί κοινωνικές διακρίσεις. «Οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ» διακηρύσσει ὁ Ἀπόστολος (Γαλ. 3,28), καί ἡ διακήρυξή του αὐτή, στά πλαίσια καί τίς ἀντιλήψεις τῆς τότε ἐποχῆς, ἀποτελοῦσε ἐξαγγελία ἐπαναστατικά προοδευτική. Ὁ ἴδιος Ἀπόστολος ἐξαίρει τήν ἀξία τοῦ γάμου, μιά σχέση πού γίνεται τόσο στενή καί ἱερή ὅσο αὐτή τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ χριστιανικός γάμος καί τά ἠθικά πλαίσια μέ τά ὁποῖα τόν περιθρίγκωσε ἡ Ἐκκλησία διά τῶν αἰώνων ἀποκαλύπτει τή βαθιά πίστη της στήν ἑνότητα καί στήν ἰσοτιμία τῶν δύο φύλων.

* * *

   Ἡ ἐξέχουσα θέση τῆς γυναίκας στή χριστιανική παράδοση ἀποδεικνύεται καί ἀπό τόν ρόλο πού καλεῖται νά διαδραματίσει μέσα στήν οἰκογένεια καί στήν Ἐκκλησία. Ὡς μητέρα ἡ γυναίκα γίνεται συνεργάτιδα καί συνδημιουργός τοῦ Θεοῦ. Ἱερουργεῖ καί ἡ ἴδια τό μέγα θαῦμα τῆς ζωῆς. Ἀναδεικνύεται ὁ στυλοβάτης τῆς χριστιανικῆς οἰκογένειας. Πρωτοστατεῖ στό ἱερό ἔργο τῆς ἀνατροφῆς τῶν παιδιῶν «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου» (Ἐφ. 6,5).

   Ἀλλά καί ὡς μέλος τῆς Ἐκκλησίας ἡ γυναίκα καταλαμβάνει σημαντικότατη θέση στήν ἐκκλησιαστική ζωή καί στή χριστιανική μαρτυρία. Ἡ ἱστορία καί ἡ σημερινή πραγματικότητα μᾶς βεβαιώνουν γιά τήν ἀνεκτίμητη προσφορά της σέ ὅλους τούς τομεῖς. Τήν κατήχηση, τήν ἱεραποστολή, τήν ἄσκηση, τή φιλανθρωπία, τά ἔργα ἀγάπης. Ἄν οἱ γυναῖκες δέν μετέχουν στό χάρισμα τῆς ἱερωσύνης, αὐτό δέν σημαίνει ὅτι εἶναι κατώτερες ἀπό τούς ἄνδρες, ἀλλά ἁπλῶς ὅτι ἡ Ἐκκλησία παραμένει πιστή στήν τάξη πού ἐγκαινίασε ὁ ἴδιος ὁ Ἱδρυτής της Ἰησοῦς, ἀναθέτοντας τήν κοπιώδη ἀποστολική διακονία μόνο σέ ἄνδρες.

* * *

   Ἐμφορούμενη ἡ Ἐκκλησία ἀπό αὐτή τήν πίστη καί διαθέτοντας μιά τέτοια ἐμπειρία, εἶναι φυσικό νά διατηρεῖ πολλές ἐπιφυλάξεις ἀπέναντι στό λεγόμενο φεμινιστικό κίνημα τῶν ἡμερῶν μας. Οἱ χριστιανοί πιστεύουμε πώς ὅ,τι καλό προσκόμισε ὁ φεμινισμός δέν ἦταν καινούργιο. Ὑπῆρξε καί στή δική μας ἀντίληψη γιά τή γυναίκα ἐδῶ καί δυό χιλιάδες χρόνια. Ἄν οἱ νομοθεσίες τῶν κρατῶν καί ἡ ἀνδροκρατική νοοτροπία πολλῶν κοινωνιῶν δέν ἐμπνεύσθηκαν ὅσο θά ἔπρεπε ἀπό τό πνεῦμα τοῦ Εὐαγγελίου, γι᾽ αὐτό ἀσφαλῶς δέν εὐθύνεται ἡ Ἐκκλησία. Ἀντίθετα, ἀποτελεῖ πεποίθησή μας ὅτι πολλές ἀπό τίς ἰδέες πού κηρύσσει ὁ σύγχρονος φεμινισμός ἀποτελοῦν ἐπικίνδυνες πλάνες. Δέν καταξιώνουν, ἀλλά ὑποβιβάζουν τή γυναίκα. Καί ἡ πραγμάτωση αὐτῶν τῶν ἰδεῶν δημιουργεῖ τά ἀδιέξοδα καί τά δράματα, πού τόσο συχνά παρατηροῦνται στήν ἐποχή μας.

   Στούς φεμινιστικούς κύκλους γίνεται πολύς λόγος γιά τήν ἰσότητα τῶν φύλων. Μά πού εἶναι τό καινούργιο; Τήν ἰσοτιμία ἄνδρα καί γυναίκας κηρύττει ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν ἐμφάνισή της. Καινούργιο εἶναι μιά ἐσφαλμένη ἀντίληψη γιά τήν ἰσότητα πού καλλιεργεῖται. Μιά ἰσότητα πού θέλει νά ἀγνοεῖ τίς διαφορές τῶν φύλων. Τίς φυσικές στή διάπλαση καί τή λειτουργία τοῦ σώματος καί τίς ψυχικές στή διαφορετική ψυχοσύνθεση τῶν δύο φύλων.

   Ἐπίσης, τίς διαφορές στόν ρόλο τοῦ κάθε φύλου, ρόλο πού ὁ Θεός προόρισε τό καθένα νά ἀσκεῖ. Ἔτσι, φτάσαμε στή σημερινή σύγχυση μέ κύριο χαρακτηριστικό τήν ἀνδροποίηση τῆς γυναίκας. Ὅμως ἡ ἀνδρογυναίκα δέν μπορεῖ νά εἶναι ἰδανικό· εἶναι ἐκτροπή καί καρικατούρα.

   Ἀποτελεῖ φοβερή πλάνη νά νομίζουν πολλοί πώς οἱ ὅποιες διαφορές τῆς γυναίκας ἀπό τόν ἄνδρα εἶναι ὑποτιμητικές γιά τή γυναίκα. Ἀλήθεια εἶναι τό ἀκριβῶς ἀντίθετο : οἱ διαφορές ἐξαίρουν τήν ἰδιαίτερη ἀξία τοῦ γυναικείου φύλου καί τή μεγαλειώδη ἀποστολή τῆς γυναίκας. Ὑπογραμμίζουν τήν ἀνάγκη γιά ἀλληλοσυμπλήρωση καί ἀλληλοβοήθεια τῶν φύλων.

* * *

   Βασική ἐπιδίωξη τοῦ σύγχρονου φεμινισμοῦ εἶναι ἡ ἐξίσωση τῆς γυναίκας μέ τόν ἄνδρα σέ ἐπίπεδο ἐργασιακό καί οἰκονομικό. Νά μπεῖ καί ἡ γυναίκα στό κύκλωμα τῆς παραγωγῆς. Νά καταστεῖ οἰκονομικά αὐτοδύναμη καί κατά συνέπεια ἀνεξάρτητη ἀπό τόν ἄνδρα. Ἀλλά αὐτό δέν μπορεῖ νά γίνει παρά μόνο ἄν ἀφήσει τό σπίτι, τή φροντίδα τῆς οἰκογένειας, τήν ἀνατροφή τῶν παιδιῶν. Τήν κίνηση αὐτή οἱ ὀπαδοί τοῦ φεμινισμοῦ τή βάφτισαν «χειραφέτηση». Τήν εἶδαν σάν οὐσιαστικό στοιχεῖο τῆς ἰσότητας τῶν φύλων.

   Οἱ χριστιανοί τό ἀμφισβητοῦμε. Ἡ γυναίκα μέ αὐτό τόν τρόπο δέν «ἀπελευθερώνεται», ἀλλά φορτώνεται διπλά βάρη· τά βάρη τοῦ σπιτιοῦ καί ἐπιπλέον τόν κόπο τῆς ἐργασίας. Ἀρνούμαστε ἀκόμη καί τήν ἀξιολογική ἱεράρχηση πού θέλουν νά καθιερώσουν ἀνάμεσα στούς ρόλους γυναίκας-μητέρας καί τῆς γυναίκας-ἐργαζόμενης. Ἡ Ἐκκλησία, πάνω ἀπ᾽ ὅλα, τοποθετεῖ τή μητρότητα. Τήν ἀνατροφή τῶν παιδιῶν. Τήν ἑνότητα, τήν προκοπή καί τήν κατά Χριστόν εὐτυχία τῆς οἰκογένειας.

   Ἕνα ἄλλο ἐπικίνδυνο σύνθημα τοῦ σύγχρονου φεμινισμοῦ εἶναι ἡ λεγόμενη «σεξουαλική ἀπελευθέρωση» τῆς γυναίκας. Στό ὄνομά της κηρύσσεται ὁ «ἐλεύθερος ἔρωτας» καί οἱ προγαμιαῖες σχέσεις. Ὁ γάμος θεωρεῖται ζυγός. Τό σπίτι φυλακή. Ἡ οἰκογενειακή ἀτμόσφαιρα ἀποπνικτική. Ἡ συζυγική πίστη ἀναχρονιστική ἀντίληψη καί ἡ ἀνατροφή τῶν παιδιῶν ὑποτιμητική ἀπασχόληση! Εἶναι ὁλοφάνερο πώς γιά μᾶς τούς χριστιανούς τέτοια κηρύγματα δέν ἀποτελοῦν ἁπλῶς πλάνες. Συνιστοῦν ὕβρη ἐναντίον τοῦ Θεοῦ. Ἀνατρέπουν τό εὐαγγέλιο. Διαφθείρουν τό ἀνθρώπινο πρόσωπο. Προκαλοῦν τήν ἠθική ἀποσύνθεση τῆς κοινωνίας. Καί οἱ πικροί καρποί αὐτῆς τῆς σπορᾶς, τούς ὁποίους ἤδη γευόμαστε, δέν ἀφήνουν κανένα περιθώριο ἀμφιβολίας.

* * *

   Τελευταῖα, γίνεται πολύς λόγος γιά τή δημογραφική καθίζηση τῆς πατρίδας μας. Μέ τήν ὑπογεννητικότητα πού παρατηρεῖται τίς τελευταῖες δεκαετίες, ὁ πληθυσμός συρρικνώνεται ἀνησυχητικά. Ὁ κίνδυνος ἡ χώρα μας νά καταστεῖ μιά χώρα γερόντων εἶναι ὁλοφάνερος. Περισσότεροι οἱ θάνατοι ἀπό τίς γεννήσεις!

   Πολλοί, ἁρμόδιοι καί μή, ἀνησυχοῦν γιά τό μέλλον. Καί σπεύδουν νά προτείνουν μέτρα, οἰκονομικά κίνητρα γιά τήν κάθε γέννηση, ἐπιδοματική ἐνίσχυση τριτέκνων καί πολυτέκνων οἰκογενειῶν! Δυστυχῶς, δέν θέλουμε νά παραδεχτοῦμε ὅτι τό φαινόμενο ἔχει βαθύτερες καί οὐσιαστικότερες αἰτίες. Ἀμφισβητήσαμε τήν ἱερότητα τοῦ γάμου καί τήν ἀξία τῆς οἰκογένειας. Ὑποτιμήσαμε τόν ρόλο τῆς γυναίκας-μητέρας. Περιφρονήσαμε τή μητρότητα καί σπρώξαμε τή γυναίκα σέ ἕνα ἐγωιστικό ἐπαγγελματικό ἀνταγωνισμό μέ τόν ἄνδρα. Ὑπό τίς ἀντιλήψεις αὐτές, ἡ ἔλευση ἑνός παιδιοῦ ὄχι σπάνια δέν εἶναι ἐπιθυμητή καί συχνά θεωρεῖται καί ἐμπόδιο στήν ἀνέμελη ζωή ἤ στήν ἐπαγγελματική ἐξέλιξη! Ἔτσι, πολύ εὔκολα καί μέ ἐλαφρά τή συνείδηση ὁδηγούμαστε στήν ἔκτρωση, μιά ἀνόσια καί βδελυκτή πράξη, πού στήν ἑλληνική πραγματικότητα ἔχει προσλάβει ἀνησυχητικές διαστάσεις.

  Ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας ἀφιερώνει τό ἐφετινό ἡμερολόγιό της στή γυναίκα. Τό κάνει γιά νά τήν τιμήσει. Καί ἀκόμη γιά νά ρίξει λίγο φῶς, τό φῶς τῆς χριστιανικῆς μας παραδόσεως, στόν ρόλο της καί τήν ἀξία τῆς ἀποστολῆς της.